Uzmanı dikkat çekti! Ağız ve diş sağlığı sorunları özel gereksinimli bireylerde daha sık görülüyor!

Özel gereksinimli bireylerde ağız ve diş sıhhati meselelerinin daha sık görülmesinin nedenlerine vurgu yapan Çocuk Diş Tabibi Doç. Dr. Barış Karabulut, “Engelli hasta kümelerinde yaşanan zahmetler nedeniyle muayene ve de tedavilerin ekseriyetle sedasyon yahut genel anestezi altında yapılması gerekiyor.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Çocuk Diş Hekimliği Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Barış Karabulut, özel ihtiyaçlı bireylerin ağız ve diş sıhhati konusunu anlattı.

Sorunların daha sık görülmesinin nedenleri var

“Özel gereksinimli bireylerde ağız ve diş sıhhati meselelerinin daha sık görülmesinin kimi nedenleri var. Genetik hastalıklar yahut bunlara bağlı geçirilmiş yüksek ateş, engelli bireylerin dişlerinin etkilenmesine ve diş çürümelerine daha yatkın hale gelmesine sebebiyet verebilir. Dişlerde form bozuklukları, dişlerin doğuştan eksikliği ve çapraşıklık üzere sorunlar birçok engelli bireyde görülüyor.” diyen Doç. Dr. Barış Karabulut, özel ihtiyaçlı bireylerin gerçek ve sistemli olarak oral ve dental bakımının yapılamamasına bağlı olarak önemli diş ve dişeti hastalıklarıyla da karşılaşabildiklerini söyledi.

Bazı engelli bireylerde tükürükteki temizleyici özellik ortadan kalkabiliyor

Çiğneme ve yutkunma işlevleriyle dişlerin tükürük aracılığıyla doğal yoldan temizlenebildiğini kaydeden Doç. Dr. Barış Karabulut, “Ancak kimi engelli bireylerdeki lisan, dudak ve yanak kaslarındaki uyum bozukluğu sebebiyle tükürükteki temizleyici özellik ortadan kalkabiliyor. Bilhassa de kasların etkilendiği hastalıklara sahip çocuklar dişleri hakikat fırçalama ve nizamlı diş ipi kullanımı üzere gözetici süreçleri yapmakta zorlanabiliyor. Zihinsel pürüze sahip yahut serebral palsili bireyler ile bağlantı kurmakta yaşanılan zorluklar ve iş birliğinin sağlanamaması da diş hekimliği hizmeti alım sürecinde yaşanan kıymetli meselelerin başında geliyor.” diye konuştu.

Zihinsel engelli bireyler diş sıhhati hizmetlerine erişim meselelerini daha çok yaşıyor

Otizmli hastaların da çevresel uyaranlara karşı epey hassas olabildiğini lisana getiren Çocuk Diş Tabibi Doç. Dr. Barış Karabulut, “Zihinsel engelli bireyler de şayet gereğince ilgili ebeveynleri yahut bakıcıları yoksa diş sıhhati hizmetlerine erişim sıkıntılarını daha çok yaşıyor. Gözetici uygulamalardaki eksiklikler ve engelli bireylerdeki kronik hastalıklar üzere durumların varlığı sebebiyle ağız ve diş sıhhati bakımı çoklukla ikinci plana atılıyor. Görme engelli bireylerin de oral hijyenlerini aktif olarak sağlayamamaları, oral sıhhat açısından erken periyotta oluşan değişimleri fark edememeleri ve sıhhat hizmetlerine erişim için bir refakatçiye gereksinim duymaları risk faktörleri olarak tanımlanabiliyor. Bu bakımdan muayenede yapılması planlanan her sürecin sesli ipuçlarıyla açıklanması hastanın rahatlamasında hayli değerli.” dedi. 

Fiziksel engelliler için fiziki şartların uygun dizaynı çok önemli 

Hareket bozuklukları ve istemsiz kas hareketleri olan bireyler için de genel anestezi dayanağı almadan diş hekimliği hizmetlerinin yürütülmesi hayli güç olduğunu da kaydeden Doç. Dr. Barış Karabulut, “Fiziksel engelli bireyler ise, diş hekimliği hizmeti alabilmek için kuruma erişimde kimi badireler yaşayabiliyor. Fizikî engelli bireylerin hizmet süreçlerinin idaresinde fiziki şartların uygun dizaynı büyük kıymet taşıyor.” diye konuştu.

Engelli bireylerin tedavileri için diş doktoru ve klinikte birlikte çalıştığı takımın bu bahiste farkındalığının yüksek olması gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Barış Karabulut, engelli bireylerin iş birliği düzeyinin düşük olması ve genel anestezi altında tedavi edici hizmetlerin yürütülmesinin gerektiği durumlarda sürecin yönetilmesinde meseleler yaşanabildiğini söz etti.

Doç. Dr. Barış Karabulut, “Engelli hasta kümelerinde yaşanan kooperasyon zahmetleri nedeniyle muayene ve de tedavilerin ekseriyetle sedasyon yahut genel anestezi altında yapılması gerekiyor.” biçiminde kelamlarını tamamladı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı