Sınav Kaygısını Yönetmenin Yolları

Pek çok öğrenci imtihan korkusunu özetleyen bu durumu yaşayabiliyor ve aylarca verdiği emeğin karşılığını bu korku nedeniyle alamayabiliyor.

Uzmanlar, imtihan için endişelenmenin yanlış olmadığını lakin derdin sizi günlük aktivitelerinizi yapamaz hale getirmesi durumunda bir uzman yardımı almanızı öneriyor. 

Yeditepe Üniversitesi Psikoloji Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. Berke Kırıkkanat, belli seviyede telaşın motivasyonu artırmasına rağmen ağır derdin yol açacağı sıkıntılara dikkat çekerek imtihan tasasıyla başa çıkmanın yollarını anlattı. 

Belli bir seviyeye kadar telaşın, korku hissinin çalışma motivasyonunu tetikleyebilecek bir güce sahip olduğunu anımsatan Doç. Dr. Kırıkkanat, “Ama yoğun derde eşlik eden telaş dediğimiz olumsuz fikirler ve beklentiler, çocuğun konsantrasyonunun bozulmasına, dikkatinin dağılmasına neden olmaktadır. Ayrıyeten ağır korkunun beraberinde yaşanan ağır duygulanım dediğimiz, kalp çarpıntısı, ellerin titremesi ve gibisi bedensel yansılar de olumsuz sonuçlar doğurmaktadır” dedi. 

“Kıyasıya Çaba Alanı Değil” 

Hayalleri için heyecanlanan gençler için ebeveynlere ve öğretmenlere kıymetli vazifeler düştüğünü belirten Kırıkkanat, “Sınavı yalnızca bir araç olarak gören bir genç jenerasyon için hem ebeveynlerin hem gençlerin hem de öğretmenlerin, sınavı, kıyasıya çaba verilmesi gereken bir süreç olarak yorumlamamaları gerekmektedir. Gençlerin meslek maksatlarına ulaşmasında, imtihanın, yalnızca basamaklardan biri olduğunu onlara göstermeleri asıl pahalı olandır. Bu sayede telaş idaresi kolaylaşabilecektir.”   

“Mola Vermek Tembellik Değildir”

Sınav tasası yaşayan çocukların atabileceği adımlara ait bilgi veren Berke Kırıkkanat, “Sınavdan evvel atabileceği adımlar ortasında şunlar sıralanabilir: Kendi çalışma tarzına uygun bir çalışma takvimi planlaması, uyku ve yemek sistemini aksatmaması, mola vermeyi tembellik olarak görmemesi, spor aktiviteleri, vücut gevşeme idmanları, nefes antrenmanları üzere bedensel idmanlar yapması” dedi. 

Sınav Esnasında Neler Yapılabilir?

Sınav esnasında korku yaşaması durumunda ise Kırıkkanat, şunların yapılmasını önerdi: 

“Kendine sakinleşmesi için birkaç dakika müsaade vermesi, diyaframdan nefes alıp vermesi, ‘elimden geleni yapacağım, dünyanın sonu değil, kusursuz olmak zorunda değilim’ üzere kendiyle olumlu bir içsel diyalog gerçekleştirmesi kıymetli adımlar ortasında sayılabilir.”

Sınav Sonrasında… 

Sınavı tamamlandıktan çabucak sonra ise öğrencinin kendini rahatlatmasını öneren Doç. Dr. Kırıkkanat, şöyle devam etti:
 “Kendini ödüllendirmesi, arkadaşlarıyla yanıtlarını kıyaslamaması birinci etapta kendisine hizmet edebilecek adımlardandır. İmtihan sonrasında kusurlarına bakıp hangi noktalara eğilmesi gerektiğini belirlemesi ve ona nazaran bir çalışma planı yapması ise imtihan tamamlandıktan fakat aşikâr bir müddet sonra yapılması gerekenlerdendir.”

Sınav Aile İçi Bir Tehdit Üzere Gösterilmemeli 

Ebeveynlerin yapabilecekleri konusunda da tekliflerde bulunan Berke Kırıkkanat, “Her şeyden kıymetlisi, ebeveynlerin her durumda ve şartta çocuklarının yanlarında olduğunu onlara hissettirmeleri epeyce değerlidir. Ebeveynlerin imtihana hayati bir mana yüklemeden, hayatın olağan akışı içerisinde yaşanan süreçlerden biri olduğu bildirisini vererek çocuklarına yaklaşmaları imtihanın aile içinde bir tehdit ögesi olarak görülmesini engelleyebilir” dedi. 

‘Bizi Mahcup Etme’ Değil ‘Her Vakit Yanındayız’ Hali Olmalı

Ebeveynlerin ders dışında çocuklarının kendilerine vakit ayırmalarına müsaade vermeleri gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Kırıkkanat, “Hatta birlikte kaliteli vakit geçirmek için planladıkları toplumsal aktiviteleri gerçekleştirmeleri, birbirleri ortasında sağlıklı bir irtibat oluşmasını mümkün kılar. Hasebiyle bu süreçte ebeveynlerin çocuklarına olan tavırları ve davranışları, imtihana yüklenen mana hakkında çocuklarına fikir vermektedir. ‘Bizi mahcup etme’ anlayışıyla değil, ‘Her ne olursa olsun biz senin/sizlerin yanındayız, imtihan sonucun/uz kimsenin gözünde senin/sizin kıymetini belirleyemez’ anlayışıyla hareket edilmelidir” diye konuştu. 

Ne Vakit Bir Uzman Yardımına Başvurmalı?

Sınav telaşı yaşayan bir gencin bir uzmana başvurma sürecini tetikleyen faktörleri ise Kırıkkanat, şu halde sıraladı:
 “Kaygıdan kaynaklı olarak günlük hayatında evvelce yapabildiği aktiviteleri (örneğin, ferdî öz-bakım, toplumsal irtibat, günlük çalışma süreçleri vb.) yapamaz hale geliyorsa; 

Sınava dair olumsuz kanılar ve beklentiler nedeniyle dikkati dağılıyorsa, çalışmayı erteliyorsa, bu bahiste konuşmayı reddediyorsa; 

Bedensel yakınmalarında bir artış gözlemleniyorsa (karın ağrısı, mide bulantısı, terleme, baş ağrısı vb.), fizikî gücü düşmüşse;

Çok çalışmasına karşın performansında bir düşüş gözlemleniyorsa bir uzmana başvurulmalıdır.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı