Oyun oynamak çocuğu geliştirir mi?

Çocuğun oyunla geliştiğini ve dünyayı oyunla tanıdığını kaydeden İstanbul Atlas Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Kısım Lideri Prof. Dr. T. Gül Şendil, çocuğun zihinsel, fizikî, duygusal, toplumsal ve ahlaki taraftan gelişimine oyunun değerli katkıları olduğunu söyledi.  Oyunun çocuğun hislerini düzenleme maharetini geliştirmedeki rolüne dikkat çeken Şendil, “Önce hisleri tanıma daha sonra ise rahatsızlık verici hislerle baş etmeyi öğrenme oyun sürecinde olur. Münasebetiyle çocuk bu sayede hislerini düzenleme marifetini geliştirir” dedi.

İstanbul Atlas Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Kısım Lideri Prof. Dr. T. Gül Şendil, oyun oynamanın çocuğun gelişimi üzerindeki tesirlerini kıymetlendirdi.

Oyunun birçok tarifi var…

Geçmişten günümüze çocuğun gelişiminde oyunun kıymetli bir yeri olduğunun eğitimden ideolojiye pek çok alanda ele alınıp tartışıldığını belirten Prof. Dr. T. Gül Şendil, “Oyunun çocuğun gelişimindeki ehemmiyetine değinmeden evvel çocuk için oyun nedir sorusunun yanıtına bakmak gerekir. Oyun çeşitli hallerde tanımlanmıştır: ‘Oyun, çocuğun daha sonra yapacağı önemli şeylerin provasıdır (Aristotales)’; ‘Oyun, çocukların en gerçek uğraşılarıdır (Montaigne)’; ‘Oyun, çocuğun işidir (Montessori)’; ‘Oyun, makul bir sonuca varma hedefi olmadan yapılan, haz ve memnunluk veren faaliyetlerdir (Dewey)’. Tariflerden da anlaşılacağı üzere içerik ve çeşitleri değişse de insanlık tarihinin en başından günümüze kadar oyun daima olmuştur ve olmaya devam edecektir” diye konuştu.

Çocuk oyunla gelişir, dünyayı oyunla tanır

Çocuğun oyunla geliştiğini ve dünyayı oyunla tanıdığını kaydeden Prof. Dr. T. Gül Şendil, “Çocuk oyunla birlikte zihinsel, fizikî, duygusal, toplumsal ve ahlaki istikametten daima gelişir. Zihinsel gelişimine katkısı açısından bakacak olursak, çocuğun maruz kaldığı çeşitli uyaranlar, öğrendiği yeni kavramlar, tecrübeler ve bunlar ortasında kurduğu bağlar, onun beyninde yeni hudut ağları kurmasına ve giderek bu kapasitesinin gelişmesine yol açar” dedi.

Yeni tahlil üretebilme hüneri kazandırıyor

Oyun oynamanın çocuğun yaratıcılığını geliştirmede de kıymetli katkıları olduğunu söz eden Prof. Dr. T. Gül Şendil, “Farklı durumlara yeni bakış açıları geliştirme; yeni tahliller üretebilme ve lisan maharetlerinin gelişmesinin yanı sıra oyunun en kıymetli bilişsel fonksiyonlarından biri de yaratıcılığı harekete geçirmesidir. Alışılmış çabucak hatırlatmak gereken bir husus da oyunun çocuklara sağlayacağı bu fonksiyonların her vakit otomatik olmayacağıdır” dedi.

Oyun ve oyuncak seçimine dikkat edilmeli!

Oyun ve oyuncak seçiminin kıymetli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. T. Gül Şendil, “Çocuklara, yaşına uygun olmayan, yaratıcılık ve merak hissini harekete geçirmeyen oyun ve oyuncakların sunumu ya da onlara yeteri kadar özgürlük tanımayan, oyunlarında onları daima şekillendiren, eleştiren yetişkinlerin varlığı, onları günlük ömürlerinden, sorumluluklarından koparacak, dikkatlerini yoğunlaştırmalarını engelleyecek seviyede bir oyun ortamında olmaları olumsuz bir tesire de yol açabilir” ihtarında bulundu.

Oyun oynarken çeşitli hisler deneyimleniyor

Oyunun çocuğun hislerini düzenleme marifeti geliştirmesinde de kıymetli olduğunu belirten Prof. Dr. T. Gül Şendil, şunları söyledi: “Çocuk oyun oynarken girdiği çeşitli roller sırasında ya da karşılaştığı farklı durumlarda bir yandan içinde yaşadığı toplumun kıymet yargılarını, olumlanan/olumsuzlanan davranışları fark eder bir yandan da başkalarının his ve niyetlerini anlar ve birebir vakitte kendisi de çeşitli hisleri tecrübeler. Bu hisler memnunluk, sevinç, keyif, gururlanma, kendine inanç üzere olumlu olabilir ya da dehşet, telaş, öfke, aşağılık duygusu üzere olumsuz hisler da ortaya çıkabilir. Evvel hisleri tanıma daha sonra ise rahatsızlık verici hislerle baş etmeyi öğrenme oyun sürecinde olur. Hasebiyle çocuk bu sayede hislerini düzenleme hünerini geliştirir.”

Güvenli oyun kümelerinde yaşıtları ile bir ortaya geliyorlar

Özellikle kentte büyüyen çocuklar için inançlı oyun kümelerinin çocukların yaşıtları ile bir ortaya gelmesi açısından imkân sağladığını kaydeden Prof. Dr. T. Gül Şendil, “Oyun için uygun fizikî ve toplumsal ortamlara muhtaçlık duyulurken ne yazık ki giderek bozulan kent ortamları çocuklar için risk oluşturmaktadır. Buna tedbir olarak ortaya çıkan bir yaklaşım, çocukları akranlarıyla bir ortaya getirmeyi ve onlar için uygun oyun ortamları sağlamayı hedefleyen oyun kümeleridir. Her yaş kümesinde çocuklar için düzenlenen oyun kümelerinde, bir yandan çocuklar yaşıtları ile bir ortaya getirilmekte bir yandan da onlara yaşlarına uygun inançlı ve çeşitli oyun ortamları sunulmaktadır. Her yaştan çocuklar için oyun kümeleri mevcuttur” halinde konuştu.

6-12 aylıktan itibaren oyun kümelerine başlanabilir

Prof. Dr. T. Gül Şendil, kelamlarını şöyle tamamladı: “Ev ortamlarında bilhassa yaşıtlarıyla müsabaka talihi olmayan, yalnız büyüyen çocuklar için oyun kümelerine yaklaşık 6-12 aylıktan itibaren başlanabilir. Bu kadar küçük yaşlarda oyun kümelerine iştirak doğal olarak ebeveyn dayanağı ile yürütülür. Oyun kümelerinin en kıymetli fonksiyonu, yeteri kadar oyun, oyun arkadaşı ve oyuncak fırsatı olmayan çocukları bir ortaya getirerek onların fizikî, zihinsel, duygusal ve toplumsal gelişimlerine katkı sağlamaktır.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı